کتاب هزار خورشید تابان اثر خالد حسینی

یکی از داستان ها. ماجرای ملکه گوهر شاد بود که مناره های مشهور و معروف هرات به دستور او ساخته شده بود.

این شهر در قرن پانزدهم میلادی محبوب ترین شهر دنیا برای این ملکه محسوب می شد. گندم زارهای پربار و سر سبز هرات . باغ های میوه و تاک های انگورهای درشت و آبدار و بازارهای پرجمعیت با آن شقف های بلند و زیبایش. چیز هایی بودند که جلیل با آب و تاب برای مریم از آن ها حرف می زد.

روزی جلیل گفت: مریم جان. درختی در اونجا هست که یه شاعر بزرگ به اسم جامی . زیر اون به خاک سپرده شده .

بعد کمی خود را به طرف جلو متمایل کرد و زیر لب ادامه داد : جامی مال پونصد سال پیشه . قبلا به اونجا بردمت ولی آن قدر کوچیک بودی که یادت نمی آد.

کتاب هزار خورشید تابان (A Thousand Splendid Suns) گوشه‌ای از زندگی زنانی را به تصویر می‌کشد که گفته شده حتی خواندن دربارهٔ آن‌ها دشوار است؛ زندگی‌‌ای که در عصر کنونی و با وجود اهمیت غیرقابل‌انکار ارزش‌هایی مانند «برابری» و «آزادی» غیرواقعی می‌نماید، اما واقعیتی انکارناشدنی است که نمی‌توان از آن چشم پوشید و نادیده‌اش گرفت. «مریم» و «لیلا» شخصیت‌های اصلی این رمان به قلم خالد حسینی هستند. این رمان حدود ۴۵ سال از زندگی‌ این ۲ شخصیت را که تحت‌تأثیر تحولات سیاسی و اجتماعی افغانستان از کودتای ۲۸ آوریل ۱۹۷۸ تا جنگ‌های داخلی و قدرت‌گرفتن طالبان قرار گرفته، شرح می‌دهد. در این رمان، جنگ اوج می‌گیرد و چهرهٔ زشت خود را نمایان می‌کند و زیبایی و سرزندگی کابل را می‌رباید. آرامش و خوشبختی از لیلا، «طارق»، «حسینه» و قلب‌های کوچک آن‌ها گرفته می‌شود و جایش را وحشت و اندوه پر می‌کند. جنگ مسیری متفاوت با آنچه لیلا و پدرش می‌خواستند پیش رویشان می‌گذارد؛ این‌گونه می‌شود که لیلا به مریم پیوند می‌خورد. سرانجام سرنوشت، مسیر این ۲ را به یک خانه منتهی می‌کند. این رمان در ۵۱ فصل نوشته شده است.

«ننه حتی دربارهٔ هرات هم درست نگفته بود؛ زیرا در آنجا کسی مریم را مسخره نکرد و حتی او را با انگشت نیز به یکدیگر نشان نمی‌دادند. مریم حالا در خیابان‌های شلوغ هرات در حال قدم‌زدن بود؛ خیابان‌هایی با عابران بسیار، دوچرخه‌سوارها و الاغ‌هایی که گاری‌ها را می‌کشیدند. بلوار پهنی در وسط خیابان، آن را به دو نیم کرده بود و درختان سرو بلندبالایی هم در آنجا قد علم کرده بودند؛ اما در این میان، نه کسی به مریم نگاه کرده و نه کسی به سویش سنگی پرتاب می‌کرد. اینجا اصلاً آن چیزی نبود که مریم یا هر آدمی معمولی دیگری انتظار داشت؛ مریم حتی از یک نفر هم نشنید که حرامی صدایش کند!

در وسط پارکی بزرگ، حوضی بیضی‌شکل قرار داشت که مریم دقایق طولانی‌ای را کنار آن ایستاد. بر سنگفرش‌های پارک، انبوهی از سنگریزه وجود داشت. دخترک حیرت‌زده دستانش را روی اسب‌های مرمری کشید که روی لبۀ حوض ایستاده و مبهوت آب بودند. گل‌های زیبا در همه‌جا دیده می‌شدند؛ لاله‌ها و سوسن‌ها و اطلسی‌هایی که شبنم‌های نشسته روی گلبرگ‌هایشان، زیر نور خورشید می‌درخشیدند. مردم روی راه‌باریکه‌های مفروش‌شده با سنگریزه‌ها قدم زده و عده‌ای هم روی نیمکت‌ها می‌نشستند و با هم گپ می‌زدند و چای می‌نوشیدند.»